TSE, İş Güvenliği, Çalışma Baknalığı, Belediye, itfaye gibi kurumlar topraklama raporunu talep etmektedir.

Topraklama Yetki Belgesi  
SMM belgesi (Kendi firmamıza aittir.)
Büro Tescil Belgesi
Akredite edilmiş kurumdan yapılmış kalibrasyon belgesi

Topraklama ölçümü ve topraklama raporu elektrik mühendisleri odasından yetki belgeli elektrik mühendisleri tarafından yapılabilir. Binalarda topraklama tesisatı düzenlemeleri ve koruyucu iletkenleri ile ilgili kural TS.HD.60363-5-54 standardı ile yayınlanmıştır.
Önemli : Topraklama raporu belgesini alırken elektrik mühendisin topraklama ölçümü yapmaya yetkli olduğuna dair EMO dan aldığı yetki belgesi, SMM belgesi, büro tescil belgesi, cihazın kalibrasyon belgelerini mutlaka isteyiniz.

Elektrik üretim, iletim, dağıtım tesileri (Hatlar hariç) : 2 yıl
Enerji nakil ve dağıtım hatları : 5 yıl
Sanayi Tesisleri ve Ticaret Merkezleri;

Topraklama ilişkin dirençlerin muayene ve ölçülmesi : 1yıl
Sabit işletme elemanları : 1yıl
Yer değiştirebilen işletme elemanları : 6ay

Yapılan iş yeri kontrollerinde topraklama elektrik tesisatının ve 50 volt’un üzerinde gerilim altındaki tüm makinaların topraklama durumlarının kontrol edilmelidir. Binalarda ve işletmelerde temel topraklama tesisi ve kontrolleri Topraklama Yönetmeliği ve TS.HD.60364-5-54 standardına uygun olarak yapılmalıdır.

Topraklama Yapma veya İlave Topraklama Yapma

• Temel topraklaması ve diğer bütün cihazların topraklamaları kesinlikle ayrı yapılmamalıdır. Eş potansiyel bara yapılıp tüm topraklamalar bu barada birleştirilir. En uygun olanı temel topraklaması yapıp topraklamaları eş potansiyel baraya bağlamaktır.
• Buna imkan yoksa levha yerine topraklama çubuğu çakılarak yapılabilir. Topraklamada önemli olan temas yüzeyi ve korozatif etkilere dayanımı düşünülerek yapılmalıdır.
• Topraklama çubuklarının aralıkları çubuk uzunluğunun  iki katı uzunluğunda ve mümkünse kaz ayağı şeklinde yapılmalıdır.
• Topraklama çubukları iniş iletkenleri ile toprak yüzeyinin en az 10-15 cm altında birbirine bağlanmalıdır. Bunun nedeni kışın toprak yüzeyi 5 cm’e kadar donabiliyor.
• Topraklama çubuğu ile topraklama iletkenleri iki  şekilde bağlanabilir. Birinci Termokaynak ile;  bir grafit kalıp içerisine bakıroksit konularak ateşlerinir oluşan yanma sonunda topraklama çubuğu ve topraklama iletkeni biribine kaynamış olur. Biz bu yöntemi tavsiye etmiyoruz uygulamalarda yapılan yanlışlıklar nedeniyle bu kaynaklar kopuyor. İkinci yöntem ek klemens ile; Topraklama çubugu ve iniş iletkenleri et kalınlığı iyi olan ek klemensi ile iyice sıkılıp sadece ek yerine zift, yağlı boya vs.. sürülerek geçiş direncine engel olacak oksitlenmeler ve korozif etkilerden korunulur.
• Topraklama direnci ölçümü için; topraklama barasından, topraklama megeri kullanılarak direnç ölçülür.
• Topraklama Ölçümü sonucunda direnç değeri en fazla 4 ohm olmalıdır. (Yönetmelikte belirtilen direnç değerlerine bakılmalıdır.)
• Eğer topraklama direnci 4 ohm üzerinde çıkarsa ilave çubuk çakılarak direnç düşürülebilir.
• Topraklama direncinin düşürülmesi için çeşitli kimyasallar piyasada satılmaktadır. Korozif etkileri ve çevreyi kirlettikleri için biz önermiyoru

Not: Topraklama tesisatlarında toprak altı bağlantılar klemens ile yapıldığında birkaç yıl sonra klemenslerin cıvata ve ek noktaları çürümeye başlar. Bu çürümenin etkisiyle ek noktası açılmaya başlar ve zamanla bu noktada kopukluk oluşur

Topraklama başlıca üç amaçla yapılmaktadır.

1. Koruma Topraklaması

İnsanları tehlikeli dokunma gerilimlerine karşı korumak için işletme araçlarının aktif olmayan metal kısımlarının topraklanması. (Normal şartlarda gerilim altında olmaya kısımlar.)

Koruma topraklamasının etki şekli:

Topraklanacak cihaz veya bölüm ile referans toprak (topraklanan nesnenin elektrodundan oldukça uzak, en az 20 m, bir toprak parçası) arasındaki direncin (topraklama direnci, elektrot yayılma direnci) olabildiğince küçük olması gerçekleştirilir.

Bu suretle doğacak hata akımları yeteri kadar büyütülerek bir taraftan koruma elemenlarının çalışması sağlanırken aynı zamanda dokunma gerilimi tehlike sınırları altında tutulur.

Bu maksatla yapılan topraklamaya KORUMA TOPRAKLAMASI denir.

2. İşletme Topraklaması

İşletme akım devresinin, tesisin normal işletmesi için topraklanması. (Aktif kısımlarının topraklanması. Normal şartlarda gerilim altında olabilen kısımlar)

İşletme topraklamasının etki şekli:

Şebekelerde arızasız normal  işletme durumunda nötr noktasının toprağa karşı gerilimi, dengeli yük hali için, sıfır kabul edilir. Bir fazda faz-toprak kısa devresi meydana gelmesi halinde nötr noktası topraklanmamış ise, nötr noktası gerilimi faz-nötr gerilimine, arızasız fazların gerilimi de toprağa karşı faz arası gerilime ulaşır. Yalıtım bakımından istenmeyen bu durumu önlemek için nötr noktasının topraklanması yoluna gidilir. Diğer taraftan topraklama ile şebeke için sabit potansiyelli bir nokta elde edilir.

Şebekede oluşan geçici aşırı gerilimler üzerinde de topraklamanın etkisi vardır.

İşletme esnasında gerilim altında olabilen noktaların topraklanmasına İŞLETME TOPRAKLAMASI denir.

3. Fonksiyon Topraklaması

Bir iletişim tesisinin veya bir işletme elemanının istenen fonksiyonu yerine getirmesi için yapılan topraklama.

Yıldırım etkilerine karşı koruma, raylı sistem topraklaması, iletişim tesisleri işletme topraklaması.

Fonksiyon topraklamasının etki şekli:

Dönüş hattı olarak toprağa kullanan iletişim tesislerinin çalışabilmesi için yapılan işletme topraklamasına FONKSİYON TOPRAKLAMASI denir.

Raylı sistem topraklaması, parafudrların topraklaması da bu sınıf içinde düşünülmektedir

Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliğini İndirmek İçin Tıklayınız!

1 Volt’un altında olmalıdır. Sebebi kullandığımız elektronik cihazların (Buzdolabı, Tv, asansör, CNC, … ve aklınaza gelen birçok cihazda elektronik kart vardır.) üzerinde bulunan kartlarda yanmaya sebep olabilir.

RCD kaçak algılarsa devreyi keser topraklama varsa kaçak olur olmaz keser, topraklama yoksa biz kaçak olan cihaza dokununca kaçağı görür keser (Yani toprak hattı görevini biz gördük). Eğer RCD niz çin malı değilse ve çalışıyorsa hiçbir sıkıntı olmaz.

Topraklama 50 Volt üzerinde gerilim üzerinde bütün işletmelerde yapılması zorunludur. 50 volt’un sınır değer olmasının nedeni İnsanın etkileneceği üst gerilim sınırıdır. Topraklama yapmak sadece bakır çubuk çakmak veya bakır levhayı toprağa gömerek yapılmaz, topraklama yapılacak işletme incelenmeli mümkünse inşaat aşamasında temelde galvaniz şerit kafes sistemi yaparak topraklama tesisi yapılmalıdır. İşletmedeki tüm metal aksamlar temel topraklamayla birleştirilmelidir. Yıldırımlık, faraday kafesi, paratoner mutlaka temel topraklamaya bağlanmalı, eğer bu mümkün değilse en az 20 metre açığa yene bir topraklama tesisi yapılmalıdır.

Topraklama raporu hazırlanmadan önce tesis incelenmeli ve TN veya TT sistemi olduğu tespit edilmeli (Tesisin kendine ait trafosu yoksa kesin TT). Raporun geçerliklik süresi, firma ünvanı, firma adresi, ölçüm tipi, ölçüm noktaları, ölçüm değerleri gibi bilgiler mutlaka topraklama raporunda olmalıdır

Havadaki elektrik yükünü toprağa aktarmayı amaçlayan araçlara yakalama  çubuğu yada paratoner denir. İki b ulutun sürtüşmesi, çarpışması veya kendi aralarında elektron boşalması yapmaları sonucu oluşan şiddetli ışık görüntüsüne şimşek denir. Şimşeklerin yıldırıma dönüşebilmesi için bulutların yeryüzüne yakın birşekilde paralel olarak durup, elektron alışverişi yapmaları gerekir. Bu olaydan sonra elektronların izlediği yol şiddetli bir ateş topuna dönüşür ve yıldırım oluşur. Yıldırımdan korunmak için binaların, camilerin ve evlerin gök yüzüne yakın olan yerlerine paratoner adı verilen aletler konulur. Bu aletler kısaca toprağa bağlanmış birer demirçubuktan ibarettir.

Paratonerlerin elektriği toprağa aktarması fizikte yük paylaşımı ile açıklanabilir. Topraklama sayesinde demir iletkene gelen yıldırım etkisiz hale getirilir.
Paratoner, sivri uçlu metal bir çubuk, iletken tel ve metal levhalardan oluşur. İletken levha toprağa gömülür, sivri uçlu metal çubuk binanın en üstüne takılır, metal çubuk iletken telle metal levhaya bağlanır. Yükler sivri uçlarda toplandığından dolayı, bulutla yer arasındaki yük akışı yıldırımsavar (paratoner) ile bulut arasında olur. Cami minarelerinin ve yüksek binaların üstünde paratoner bulunur.

• Paratoner topraklaması ve diğer bütün cihazların topraklamaları kesinlikle ayrı yapılmamalıdır. Eş potansiyel bara yapılıp tüm topraklamalar bu barada birleştirilir. En uygun olanı temel topraklaması yapıp topraklamaları eş potansiyel baraya bağlamaktır.
• Buna imkan yoksa levha yerine topraklama çubuğu çakılarak yapılabilir. Topraklamada önemli olan temas yüzeyi ve korozatif etkilere dayanımı düşünülerek yapılmalıdır.
• Topraklama çubuklarının aralıkları çubuk uzunluğunun  iki katı uzunluğunda ve mümkünse kaz ayağı şeklinde yapılmalıdır.
• Topraklama çubukları iniş iletkenleri ile toprak yüzeyinin en az 10-15 cm altında birbirine bağlanmalıdır. Bunun nedeni kışın toprak yüzeyi 5 cm’e kadar donabiliyor.
• Topraklama çubuğu ile iniş iletkenleri iki  şekilde bağlanabilir. Birinci Termokaynak ile;  bir grafit kalıp içerisine bakıroksit konularak ateşlerinir oluşan yanma sonunda topraklama çubuğu ve iniş iletkeni biribine kaynamış olur. Biz bu yöntemi tavsiye etmiyoruz uygulamalarda yapılan yanlışlıklar nedeniyle bu kaynaklar kopuyor. İkinci yöntem ek klemens ile; Topraklama çubugu ve iniş iletkenleri et kalınlığı iyi olan ek klemensi ile iyice sıkılıp sadece ek yerine zift, yağlı boya vs.. sürülerek geçiş direncine engel olacak oksitlenmeler ve korozif etkilerden korunulur.
• Topraklama direnci ölçümü için; iniş iletkenleri test klemensinden ayrılır, topraklama megeri kullanılarak direnç ölçülür.
• Topraklama Ölçümü sonucunda direnç değeri en fazla 10 ohm olmalıdır.
• Eğer paratoner topraklaması direnci 10 ohm üzerinde çıkarsa ilave çubuk çakılarak direnç düşürülebilir.
• Topraklama direncinin düşürülmesi için çeşitli kimyasallar piyasada satılmaktadır. Korozif etkileri ve çevreyi kirlettikleri için biz önermiyoruz.

Not: Topraklama tesisatlarında toprak altı bağlantılar klemens ile yapıldığında birkaç yıl sonra klemenslerin cıvata ve ek noktaları çürümeye başlar. Bu çürümenin etkisiyle ek noktası açılmaya başlar ve zamanla bu noktada kopukluk oluşur.

Paratoner tesisatları yılda bir kez kontrol edilir.
Paratonerin sağlam olup olmadığına bakılır.
Paratoner direğinin sağlamlığı ve yakalama ucunun paslanıp paslanmadığı kontrol edilir.
İniş iletkenlerinin paratonerle bağlantı noktaları konrol edilir. Gevşekşe sıkılır, aksi halde yangına yol açabilir.
Direkteki iniş iletkenleri kroşeleri konrol edilir.
İniş iletkenlerinde varsa ekler kontrol edilir.
İniş iletkenlerinin sürekliliği konrol kopma veya herhengi bir çıkma varsa et kalınlığı olan bakır bağlantı klemesleri kullanılıp yeterince sıkılır.
Zeminden 2 metre yukarıda olması gereken test (ölçüm) klemensi kontrol edilir. gerekirse değiştirilip klemens yeterince sıkılr.

İnsanoğlu var olan enerji kaynaklarını en ekonomik ve verimli şekilde tüketmenin yollarını her zaman bulmaya çalışmıştır. Yaşadığımız yer kürede en çok kullanılan enerji çeşidi olan elektrik enerjisinin faydalı şekilde kullanılması enerjinin devamlılığı açısından zorunludur.

Elektrik enerjisinin üretiminden tüketimine kadar gecen her safhada en az kayıpla taşınması esastır.

Eğer alıcımız bir motor, transformatör, Floresan lamba balastı vb. gibi manyetik alan prensibine dayanan bobin ise devreden aktif gücün yanı sıra reaktif  güç de çeker. Şebekeden reaktif güç çekilmesi havai hatlarda, trafolarda, kablolarda, sigortalarda ve şalterlerde gerilim düşümlerine neden olur. Kayıpları önlemek için kesitlerin arttırılması gerekir. Arttırılan kesit maliyete yansır, işçilik zorlaşır. Bu durumu önlemek için tesislere kompanzasyon sistemi eklenir.

Kompanzasyon; kelime anlamı kompanze etmekten gelir. Kompanze ise karşılama anlamındadır.

Elektrik faturanız reaktiften cezaya giriyorsa, bizi arayın kompanzasyon bakımınızı ve gerekli kontrolleri yapılım. Bu kontrol sonucunda %20 olan reaktif sınırı geçmeyecek şekilde panonuzu revize edelim.

Ruhsat başvurularında işletmenizin sunması gereken projedir. İşletmenizin Makine Yerleşim projesi SMM belgeli mühendis tarafından çizilip onaylaması gerekmektedir.

İş yerinizde kullandığınız Kompresör, Vinç ve Asansörler de Periyodik muayeneye tabii cihaz sınıfına girmesinden dolayı Yıllık bakım ve muayenelerini yaptırıp Uygunluk raporu almanız yasal zorunluluktur. Uzman kadromuzla cihazlarınızı test edilerek uygunluk raporları düzenlenmekte, ruhsat için gerekli olan makine yerleşim projesi çizmektedir.